ΓΕΟΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
"Η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, της νότιοανατολικής Ευρώπης, της νότιοδυτικής πλευράς της Ασίας και της βόρειας Αφρικής. Η θέση αυτή, εκτός από την τεράστια γεωπολιτική σημασία που έχει, σχετίζεται και με τη διαμόρφωση του γενικού κλίματος και, κατά συνέπεια, με τη βιοποικιλότητα (χλωρίδα – πανίδα) το νησιού η οποία είναι εξαιρετικά πλούσια. Η έκταση που καταλαμβάνει η Κρήτη είναι περίπου 8.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με μήκος 260 χλμ, περίπου, ενώ το μήκος της ακτογραμμής που περιβάλλει τη μεγαλόνησο είναι μεγαλύτερο από 1.000 χλμ.
Η μορφολογία του κρητικού εδάφους χαρακτηρίζεται ως έντονα ορεινή, με μια εκτεταμένη οροσειρά να το διασχίζει με κατεύθυνση δυτική προς ανατολική. Τα όρη που διαμορφώνουν τη γεωμορφολογία του νησιού είναι τα Λευκά Όρη με μέγιστο υψόμετρο 2.452 μέτρα, η οροσειρά του Ψηλορείτη με μέγιστο υψόμετρο τα 2.456 μέτρα και το όρος Δίκτη, με μέγιστο υψόμετρο τα 2.148 μέτρα. Για να αντιληφθεί κανείς την ένταση του ορεινού χαρακτήρα της Κρήτης αρκεί να παρατηρήσει τα Λευκά Όρη, τον πιο εκτεταμένο ορεινό όγκο με περισσότερες από 50 κορυφές και υψόμετρο άνω των 2.000 μέτρων.
Η παρουσία μεγάλων και εντυπωσιακών οροπεδίων, όπως του Ομαλού, του Ασκύφου, του Νιάτου, της Νίδας και του Λασιθίου, ο μεγάλος αριθμός φαραγγιών, η παρουσία καταβοθρών, όπως η καταβόθρα του Ομαλού, βαράθρων και πολυάριθμων σπηλαίων (όπως το σπήλαιο – βάραθρο του Γουργούθακα, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, με βάθος περίπου 1.200 μέτρα, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης) συμπληρώνουν την ορεινή και έντονη εικόνα της γεωμορφολογίας του νησιού. Ειδικά η παρουσία σπηλαίων είναι τόσο έντονη που μόνο στα Λευκά Όρη έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.500 σπήλαια και τα τρία βαθύτερα βάραθρα της Ελλάδας ενώ συνολικά στην Κρήτη είναι καταγεγραμμένα περισσότερα από 5.000 σπήλαια.
Ειδικότερα, όσον αφορά τα φαράγγια, η Κρήτη μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως "ο τόπος των φαραγγιών". Σε αυτό συμβάλλει μια ιδιαίτερα σημαντική από γεωλογικής και περιβαλλοντικής πλευράς, διαμόρφωση που αποτελεί το προϊόν της συνδυασμένης επίδρασης του νερού, της εύθρυπτης φύσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων που κυριαρχούν στο νησί και των έντονων τεκτονικών κινήσεων της περιοχής, με την πλάκα της Αφρικής να βυθίζεται αργά κάτω από την ευρωπαϊκή, προκαλώντας έντονες πιέσεις στο ελληνικό τόξο. Αυτή η εγγύτητα της Κρήτης στο σημείο σύγκλισης των δύο τεκτονικών πλακών έχει επιφέρει, κατά το πέρασμα των γεωλογικών χρόνων, σημαντικές ανυψώσεις του εδάφους, με χαρακτηριστικότερη την ανύψωση των 9 μέτρων μετά από σεισμό 8 Ρίχτερ, το 365 μ.Χ.
Τα φαράγγια της Κρήτης, επιβλητικές «μαχαιριές» στους ορεινούς όγκους, με βασικό προσανατολισμό Βορρά – Νότου, προκαλούν δέος και θαυμασμό, ενώ παράλληλα συνιστούν τόπους με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά εδάφους, βιοποικιλότητας και τοπικών μικροκλιματικών συνθηκών. Το γνωστότερο από αυτά, το φαράγγι της Σαμαριάς, μήκους 16 περίπου χιλιομέτρων, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα φαράγγια της Ευρώπης και μια περιβαλλοντική και ιστορική κοιτίδα, διεθνώς αναγνωρισμένη. Εκτός όμως από το φαράγγι της Σαμαριάς, τα φαράγγια της Ίμπρου, της Αράδαινας και της Αγίας Ειρήνης, στα Χανιά, το Κουρταλιώτικο στο Ρέθυμνο, το Αγιοφάραγγο και το φαράγγι του Καρτερού, στο Ηράκλειο, το φαράγγι του Χα και το Φαράγγι των Νεκρών ή φαράγγι της Ζάκρου στο Λασίθι είναι τα ιο χαρακτηριστικά και πιο επιβλητικά που μπορεί να επισκεφθεί και να διασχίσει κάποιος στην Κρήτη. "